انواع مختلف هوش کدام اند؟هوش سیال در مقابل هوش متبلور چه ویژگی هایی دارد؟
وقتی به هوش فکر می‌کنید، چه چیزهایی به ذهنتان می‌رسد؟ هوش چیزی فراتر از انباشتن واقعیات است. همچنین هوش توانایی یادگیری چیزهای جدید را در بر می‌گیرد. روانشناسان تعاریف مختلفی دارند که از آنها برای شناسایی راه‌های مختلف کسب و استفاده از اطلاعات بهره می‌برند.
انواع مختلف هوش
وقتی به هوش فکر می‌کنید، ممکن است به داشتن دانش زیادی در مورد موضوعات مختلف فکر کنید؛ اما ممکن است تفکر سریع و توانایی استدلال را نیز در نظر بگیرید. چنین عواملی نشان‌دهنده چیزی است که روانشناسان از آن به‌عنوان هوش سیال و هوش متبلور یاد می‌کنند.
هوش سیال به توانایی استدلال و تفکر انعطاف‌پذیر اشاره دارد. هوش متبلور به انباشت دانش، حقایق و مهارت‌هایی اشاره دارد که در طول زندگی به دست می‌آیند.
مردم اغلب ادعا می‌کنند که به نظر می‌رسد هوش آنها با افزایش سن کاهش می‌یابد؛ بااین‌حال، تحقیقات نشان می‌دهد که درحالی‌که هوش سیال پس از نوجوانی شروع به کاهش می‌کند، هوش متبلور در طول بزرگ‌سالی همچنان افزایش می‌یابد.
روانشناس ریموند کتل ابتدا مفاهیم هوش سیال و متبلور را مطرح کرد و این نظریه را با شاگردش جان هورن توسعه داد. نظریه کتل-هورن در مورد هوش سیال و متبلور نشان می‌دهد که هوش از توانایی‌های مختلفی تشکیل‌شده است که برای تولید هوش کلی فردی با یکدیگر تعامل و کار می‌کنند.
هوش سیال
کتل هوش سیال را به‌عنوان «توانایی درک روابط مستقل از تمرین یا دستورالعمل خاص قبلی در مورد آن روابط» تعریف کرد.
هوش سیال شامل توانایی تفکر و استدلال انتزاعی و حل مسائل است. این توانایی مستقل از یادگیری، تجربه و آموزش در نظر گرفته می‌شود.
نمونه‌هایی از استفاده از هوش سیال شامل حل جورچین و ارائه راهبردهای حل مسئله است.
این جنبه از هوش شامل توانایی حل مسائل و استدلال در مورد چیزهای مستقل از دانش قبلی است. وقتی با مشکل کاملاً جدیدی روبرو می‌شوید که با دانش موجود شما قابل‌حل نیست، باید برای حل آن به هوش سیال تکیه کنید.
هوش سیال در اواخر بزرگ‌سالی کاهش می‌یابد. برخی از مهارت‌های شناختی مرتبط با هوش سیال با رسیدن افراد به سنین بزرگ‌سالی کاهش می‌یابد
هوش متبلور
هوش متبلور شامل دانشی است که از یادگیری قبلی و تجربیات گذشته به دست می‌آید. موقعیت‌هایی که نیاز به هوش متبلور دارند شامل آزمون درک مطلب و واژگان است.
هوش متبلور مبتنی بر حقایق است و ریشه در تجربیات دارد. با افزایش سن و انباشت دانش و درک جدید، هوش متبلور قوی‌تر می‌شود.
همان‌طور که ممکن است انتظار داشته باشید، این نوع هوش با افزایش سن افزایش می‌یابد.
بیشتر بخوانید : توجه چیست؟
تفاوت‌ها و روابط متقابل
آیا یکی از این عوامل اهمیت بیشتری دارد؟ هر دو عامل هوش در زندگی روزمره به یک اندازه مهم هستند. به‌عنوان مثال، هنگام شرکت در یک امتحان روانشناسی، ممکن است برای ارائه استراتژی برای حل یک مشکل آماری به هوش سیال تکیه کنید، درحالی‌که باید از هوش متبلور نیز برای یادآوری فرمول‌های دقیقی که لازم است، استفاده کنید.
هوش سیال همراه با همتای خود یعنی هوش متبلور، هر دو عامل چیزی هستند که کتل از آن به‌عنوان هوش عمومی یاد می‌کند. درحالی‌که هوش سیال شامل توانایی فعلی ما برای استدلال و برخورد با اطلاعات پیچیده اطرافمان است، هوش متبلور شامل یادگیری، دانش و مهارت‌هایی است که در طول عمر به دست می‌آیند.
هوش متبلور، برخلاف نامش، شکلی از هوش سیال نیست که «متبلور» شده باشد؛ در عوض، دو وجه هوش عمومی، مجزا و متمایز در نظر گرفته می‌شوند.
با آنچه گفته شد، هوش سیال و متبلور در هم تنیده شده‌اند. هوش متبلور از طریق سرمایه‌گذاری هوش سیال زمانی که اطلاعات آموخته می‌شود، شکل می‌گیرد. با استفاده از هوش سیال برای استدلال و فکر کردن در مورد مشکلات، می‌توان اطلاعات را به حافظه بلندمدت منتقل کرد تا بخشی از هوش متبلور شود.
تغییرات در هوش
هوش سیال و متبلور در طول زندگی تغییر می‌کند و توانایی‌های ذهنی خاصی در نقاط مختلف به اوج خود می‌رسد.
مدت‌ها اعتقاد بر این بود که هوش سیال در اوایل زندگی به اوج خود می‌رسد، اما تحقیقات منتشرشده در سال 2015 نشان می‌دهد که برخی از جنبه‌های هوش سیال ممکن است تا سن 40 سالگی به اوج خود برسد، هوش متبلور در اواخر زندگی و در حدود 60 یا 70 سالگی به اوج خود می‌رسد.
نکاتی که باید در مورد هوش سیال و متبلور به خاطر بسپارید:
- هر دو نوع هوش در دوران کودکی و نوجوانی افزایش می‌یابد.
- هوش متبلور در طول بزرگ‌سالی به رشد خود ادامه می‌دهد.
- بسیاری از جنبه‌های هوش سیال در نوجوانی به اوج خود می‌رسند و از حدود 30 یا 40 سالگی به‌تدریج کاهش می‌یابند.
بیشتر بخوانید:استدلال انتزاعی چیست؟
بهبود هوش
هوش متبلور به‌وضوح چیزی است که می‌تواند از طریق یادگیری بهبود یابد. هرچه دانش انباشته بیشتری داشته باشید، هوش متبلور بیشتری خواهید داشت؛ بنابراین اگر علاقه‌مند به بهبود این جنبه از هوش هستید، ادامه تحصیل به‌صورت رسمی یا غیر رسمی چیزی است که به شما کمک می‌کند.
تا همین اواخر، اعتقاد بر این بود که هوش سیال تغییر نکردنی است. تحقیقات نشان می‌دهد که آموزش مغز ممکن است جنبه‌های خاصی از هوش سیال را حتی در بزرگ‌سالان مسن‌تر بهبود بخشد.
تحقیقات گذشته در مورد هوش نشان می‌دهد که افراد واقعاً کنترل زیادی بر هوش خود ندارند. در عوض، اعتقاد بر این بود که ضریب هوشی ما تا حد زیادی توسط ژنتیک تعیین می‌شود و برنامه‌های آموزشی با هدف افزایش ضریب هوشی اثربخشی محدودی دارند.
در مقابل، تجزیه‌وتحلیل مطالعات قبلی منتشرشده در سال 2014 نشان داد که بهبود هوش سیال با تمرین مغز امکان‌پذیر است. در جایی که حافظه بلندمدت بر ذخیره حقایق و اطلاعات در دوره‌های زمانی طولانی متمرکز است، حافظه کاری نوعی حافظه کوتاه‌مدت است که متمرکز بر چیزی است که در حال حاضر به آن فکر می‌کنید.
حافظه کاری مهم است زیرا نه‌تنها توانایی ذخیره اطلاعات برای مدت کوتاهی را شامل می‌شود، بلکه توانایی دست‌کاری ذهنی آن اطلاعات را نیز شامل می‌شود.
بنابراین منطقی است که آموزش فرد در یک تکلیف خاص حافظه کاری باعث بهبود عملکرد در آن تکلیف خاص شود. بااین‌حال، آنچه محققان کشف کردند این بود که این آموزش همچنین مهارت‌های شناختی نامرتبط را افزایش داد، ازجمله توانایی استدلال و حل مسائل جدید کاملاً مستقل از دانش قبلی.
در اصل، با آموزش، یک فرد ممکن است بتواند به‌راحتی به انتزاع افکار و ایده‌ها بپردازد که استدلال مبتنی بر دانش را به کار می‌گیرد.
جستجوی دانش جدید به ایجاد هوش متبلور در طول زمان کمک می‌کند، اما به چالش کشیدن خود با تجربیات جدید می‌تواند هوش سیال شما را نیز بهبود بخشد.
https://www.verywellmind.com/fluid-intelligence-vs-crystallized-intelligence-2795004
