دو مرحله اصلی خواب وجود دارد: خواب بدون حرکت سریع چشم (non – REM) و خواب با حرکت سریع چشم.(REM)
خواب عمیق سومین مرحله خواب بدون حرکت سریع چشم است. خواب عمیق به خواب موج آهسته نیز معروف است. در این مرحله از خواب امواج مغزی کمترین سرعت خود را دارند. ضربان قلب و تنفس نیز کند میشود.
در طول خواب عمیق چه اتفاقی میافتد
در طول خواب عمیق، بدن بسیاری از فرآیندهای ضروری را برای عملکرد بهینه مغز طی میکند. وقتی در خواب عمیق هستید، متوجه میشوید که بهراحتی بیدار نمیشوید و حتی زمانی که بیدار میشوید، احساس سردرگمی و گیجی میکنید.
برخی تحقیقات نشان میدهند که برای چند دقیقه یا حتی ساعتها پس از بیدار شدن از مراحل عمیقتر خواب، عملکرد ذهنی شما مختل میشود و میل شدیدی برای بازگشت به خواب خواهید داشت. این پدیده به اینرسی خواب معروف است.
در طول خواب عمیق، حافظه اخباری شما که خاطرات، حقایق و رویدادهای زندگی روزمره شماست، بهبود مییابد. هورمونهای رشد که به ترمیم اندام، ماهیچه و بافت کمک میکنند نیز از غده هیپوفیز ترشح میشوند. اگر در حال بهبودی از یک آسیب هستید، این زمانی است که بدن شما بیشترین کار را برای التیام خود انجام میدهد.
اختلالات خواب مانند شبادراری، وحشتهای شبانه، راه رفتن در خواب و خوردن در خواب احتمالاً در طول خواب عمیق رخ میدهد.
مراحل خواب
وقتی به خواب میروید، بدن شما مستقیماً به خواب عمیق نمیرود؛ درواقع، در طول شب، چندین مرحله خواب را پشت سر خواهید گذاشت: خواب بدون حرکت سریع چشم (non – REM) و خواب با حرکت سریع چشم (REM) دو فاز اصلی هستند.
خواب بدون حرکت سریع چشم اولین بخش خواب است و از سه مرحله تشکیل شده است. مرحله بعدی خواب با حرکت سریع چشم است. آشنایی با نحوه وقوع سایر مراحل خواب به شما کمک میکند تا بهتر بفهمید خواب عمیق چیست و چگونه اتفاق میافتد.
خواب بدون حرکت سریع چشم (non – REM)
چرخه خواب بدون حرکت سریع چشم (non – REM) از سه مرحله تشکیل شده است:
- اولین مرحله زمانی اتفاق میافتد که برای اولین بار به خواب میروید. معمولاً فقط چند دقیقه طول میکشد و بیدار شدن در این مرحله برای شما آسان است. ممکن است در این مرحله حرکت چرخشی چشم یا اسپاسم عضلانی ناگهانی را تجربه کنید.
- مرحله دوم درست قبل از اینکه بدن شما وارد مرحله خواب عمیق شود اتفاق میافتد. در این مرحله دمای بدن شما کاهش مییابد و ضربان قلب و تنفس کند میشود. حرکات چرخشی چشم که در مرحله اول تجربه کردید نیز متوقف میشود.
- مرحله سوم خواب عمیق است، ضربان قلب و تنفس حتی بیشتر کاهش مییابد و مغز و بدن برای ترمیم خود دستبهکار میشوند.
خواب با حرکت سریع چشم (REM)
خواب REM زمانی اتفاق میافتد که چرخه خواب، از خواب عمیق شروع میشود. ضربان قلب و تنفس شروع به تند شدن میکند و بهاحتمال زیاد در این مرحله خواب میبینید.
اولین چرخه خواب REM حدود 90 دقیقه پس از رفتن به رختخواب رخ میدهد. تغییرات در مغز و بدن نیز در هر دو مرحله REM و non – REM رخ میدهد. در طول شب، بدن شما به چرخش این مراحل ادامه میدهد تا زمانی که از خواب بیدار شوید.
هر بار که این چرخه را پشت سر میگذارید، زمان کمتری را در مراحل عمیقتر خواب میگذرانید. بهاحتمال زیاد چهار تا پنج بار در شب این چرخه را پشت سر میگذارید.
چرا به خواب عمیق نیاز دارید
داشتن خواب عمیق باکیفیت برای سلامتی شما ضروری است. در طول خواب عمیق، مغز شما این شانس را دارد که خود را از تمام فعالیتهایی که در طول روز انجام داده است، بازیابی کند. برای کودکان خردسال و نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستند، خواب عمیق بسیار مهم است زیرا ترشح هورمون رشد در این مرحله از خواب افزایش مییابد.
یکی از حیاتیترین کارکردهای خواب عمیق، تثبیت حافظههای جدید است. این امر معمولاً بهعنوان پردازش حافظه وابسته به خواب نامیده میشود. افراد مبتلا به بی خوابی یا سایر اختلالات خواب معمولاً از اختلال در این عملکرد رنج میبرند.
با افزایش سن، میزان خواب عمیق کاهش مییابد. این امر باعث میشود که خواب با کیفیت کافی در طول شب اهمیت بیشتری داشته باشید. برخی از مهمترین عملکردهای مغز و بدن در طول خواب عمیق رخ میدهند. عدم دریافت خواب با کیفیت کافی با ایجاد شرایطی مانند موارد زیر مرتبط است:
- بیماری قلبی
- چاقی
- دیابت
- فشارخون
بیشتر بخوانید : خواب عمیق ممکن است از دست دادن حافظه آلزایمر را کاهش دهد
نکاتی برای داشتن خواب عمیق بیشتر
سادهترین راه برای اطمینان از اینکه بدن شما زمان کافی برای خواب عمیق دارد این است که مطمئن شوید که بهطور کلی زمان کافی برای خواب دارید. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها توصیه میکند که بزرگسالان بیش از 7 ساعت در روز بخوابند تا سلامت مطلوب خود را حفظ کنند.
علاوه بر این، در اینجا چند نکته وجود دارد که میتواند به شما کمک کند خواب عمیقتری داشته باشید:
- ورزش: تحقیقات نشان میدهد که ورزش منظم میتواند کیفیت خواب عمیق را افزایش داده و بهبود بخشد.
- سونا: برخی تحقیقات نشان میدهد که گرما میتواند به شما کمک کند خواب عمیق بهتری داشته باشید. گرفتن دوش آب گرم قبل از خواب، یا رفتن به سونا راههای خوبی برای جذب گرما هستند.
- رژیم غذایی سالم: دلایل زیادی برای داشتن یک رژیم غذایی سالم وجود دارد که خواب باکیفیت یکی از آنهاست. یک مطالعه نشان میدهد که خوردن فیبر کمتر و در عوض چربیها و قندهای بیشتر میتواند باعث اختلال در خواب شما شود.
- نویز سفید یا صورتی: اگر شبها با خوابیدن، کمی مشکل دارید، گوش دادن به صدای نویز سفید یا صورتی میتواند به شما کمک کند. (نویز سفید، مانند رادیویی است که روی فرکانس استفاده نشده تنظیم شده است).
- قهوه قبل از خواب: دوستداران قهوه ممکن است در تمام ساعات شبانهروز یک فنجان قهوه بنوشند؛ بااینحال، مهم است که حداقل 7 ساعت قبل از رفتن به رختخواب از کافئین اجتناب کنید تا خواب خوبی داشته باشید.
- کاهش مصرف الکل: درحالیکه ممکن است به نظر برسد که الکل به شما کمک میکند به خواب بروید، اما در واقعیت، کیفیت و دوره خواب عمیق را کاهش میدهد.
بیشتر بخوانید : توجه چیست و چگونه تعریف میشود
منبع:
https://www.verywellmind.com/what-is-deep-sleep-5207950
- Trotti LM. Waking up is the hardest thing I do all day: Sleep inertia and sleep drunkenness. Sleep Med Rev. 2017;35:76-84. doi:10.1016/j.smrv.2016.08.005
- American Sleep Association. Deep Sleep: How to Get More of It. 2017
- Berkeley News. Deep sleep may act as fountain of youth in old age. April 5, 2017
- Centers for Disease Control and Prevention. How Much Sleep Do I Need. March 2, 2017
- Hussain J, Cohen M. Clinical effects of regular dry sauna bathing: a systematic review. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2018;2018:e1857413.
- American Academy of Sleep Medicine. Study suggests that what you eat can influence how you sleep. January 14, 2016
- Cleveland Clinic. Sleep Basics. July 12, 2020