- در سراسر جهان، سالانه حدود 13 میلیون نفر دچار سکته مغزی می شوند.
- محققان آزمایشگاه فارماکوژنومیک و ژنتیک سکته مغزی، باکتری‌های خاص موجود در میکروبیوم روده را با شدت و بهبودی سکته مرتبط دانسته‌اند.
- دانشمندان معتقدند یافته های آنها می تواند به پیشگیری از سکته مغزی و افزایش بهبودی پس از سکته کمک کند.
تحقیقات گذشته سلامت میکروبیوم روده را با بیماری‌های مختلفی از جمله بیماری التهابی روده، بیماری آلزایمر و بیماری کلیوی مرتبط می‌داند.
محققان آزمایشگاه فارماکوژنومیک و ژنتیک سکته مغزی گروهی دکتر اسرائیل فرناندز کادناس ارتباطی را بین باکتری‌های خاصی در میکروبیوم روده که با سکته مغزی شدیدتر مرتبط است و بر بهبودی پس از سکته مغزی تأثیر منفی می‌گذارد، کشف کرده‌اند.
محققان این مطالعه را در 4 می 2022 در کنفرانس سازمان سکته مغزی اروپا (ESOC) در سال 2022 ارائه کردند.
میکروبیوم روده چیست؟
میکروبیوم روده به تریلیون‌ها باکتری و سایر میکروارگانیسم‌های موجود در دستگاه روده انسان اشاره دارد. تحقیقات نشان می دهد که این باکتری های «خوب» نقش مهمی در سلامت کلی بدن از جمله تقویت ایمنی و کمک به هضم غذا دارند.
اگر میکروبیوم روده نامتعادل شود، می تواند به بدن آسیب برساند. استرس، عادات بد غذایی و آنتی بیوتیک ها می توانند میکروبیوم روده را مختل کنند. هنگامی که این اتفاق می افتد بدن در برابر بیماری ها از جمله موارد مربوط به التهاب، مانند آرتریت روماتوئید و بیماری قلبی آسیب پذیر می شود.
سکته مغزی چیست؟
سکته زمانی اتفاق می افتد که خون نتواند به مغز برسد. اگر جریان خون به مغز مسدود شود، اکسیژن و مواد مغذی حیاتی نمی توانند به مغز برسند که این امر می تواند باعث مرگ سلول های مغز شود.
داده ها نشان می دهد که حدود 13 میلیون نفر در سراسر جهان سالانه سکته مغزی را تجربه می کنند و حدود 5.5 میلیون نفر بر اثر سکته می میرند.
دو نوع اصلی سکته مغزی وجود دارد:
- بیشتر سکته‌ها سکته‌های ایسکمیک هستند، جایی که پلاک‌ها در شریان‌های اطراف مغز ایجاد می‌شوند و جریان خون به مغز را متوقف می‌کنند.
- سکته مغزی هموراژیک زمانی اتفاق می‌افتد که شریان نزدیک مغز پاره شود یا نشت کند که فشار بیشتری بر سلول‌های مغز وارد می‌کند و منجر به محرومیت خون در مغز می‌شود.
بیشتر بخوانید : تغییرات میکروبیوم روده: هشدار اولیه برای بیماری آلزایمر؟
شناسایی باکتری های مرتبط با سکته مغزی
در این مطالعه جدید که در کنفرانس سازمان سکته مغزی اروپا در سال 2022 ارائه شد، یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی میکوئل لداس، محقق اصلی و دانشجوی دکترا گروه آزمایشگاهی فارماکوژنومیک و ژنتیک سکته مغزی در موسسه تحقیقاتی سنت پائو در بارسلونا، اسپانیا، نمونه‌های مدفوع 89 بیمار سکته مغزی ایسکمیک را مورد مطالعه قرار داد.
لداس توضیح می دهد: «تأثیر میکروبیوم روده یک عامل خطر قابل تغییر است که با خطر سکته مغزی و پیامدهای عصبی پس از سکته مرتبط است. با این حال، بیشتر تحقیقات قبلاً در مدل های حیوانی انجام شده است. در این مطالعه، نمونه‌های (مدفوع) – اولین نمونه‌هایی که پس از این رویداد گرفته شد – از 89 انسانی که دچار سکته مغزی (ایسکمیک) شده بودند، گرفتیم. در مقایسه با یک گروه کنترل، ما توانستیم گروه های متعددی از باکتری ها را شناسایی کنیم که با خطر بالاتر سکته مغزی (ایسکمیک) مرتبط بودند.»
دانشمندان از تحقیقات خود انواع مختلفی از باکتری‌ها را شناسایی کردند که با افزایش خطر سکته مغزی ایسکمیک مرتبط هستند، از جمله باکتری‌های فوسوباکتریوم و اکتوباسیلوس. آنها همچنین دریافتند که باکتری های نگاتیویباسیلوس و لنتیسفاریا با سکته مغزی شدیدتر در مرحله حاد مرتبط هستند. و باکتری اسیدآمینوکوکوس منجر به بهبودی ضعیف پس از سکته پس از سه ماه شد.
لداس در پاسخ به این سوال که چرا اسید آمینوکوکوس با نتایج عملکردی ضعیف در سه ماهگی همراه است، به مدیکال نیوز تودی گفت: «اسیدامینوکوکوس یک پاتوژن فرصت طلب است و این جنس قبلاً با خطر بالاتر سکته مغزی مرتبط بوده است. وی افزود که اسیدامینوکوکوس عضوی از خانواده ویلونلاسی است که به دلیل تولید سوکسینات شناخته شده است یعنی ترکیبی که با افزایش عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی مرتبط است.
کاربرد مستقیم و ساده
دکتر لداس بر اساس تحقیقات گروهش گفت که تحقیقات روی میکروبیوتای روده می تواند کاربرد مستقیم و ساده ای در زمینه بالینی داشته باشد. او توضیح داد: «اگر تکامل بیماران مبتلا به سکته مغزی با وجود نوع خاصی از فلور میکروبی همراه باشد، می‌توانیم آزمایش‌های بالینی را انجام دهیم که این ترکیب میکروبی را تغییر دهد.»
او ادامه داد: «در سایر آسیب‌شناسی‌ها، کارآزمایی‌های بالینی در حال انجام است که در آن محققان از طریق تغییرات رژیم غذایی یا پیوند مدفوع از افراد سالم، فلور روده را جایگزین می‌کنند که در دراز مدت بسیار سازگارتر است». یکی از راه‌های انجام این کار استفاده از ترکیبات لیوفیلیزه شده (خشک شده انجمادی) از میکروارگانیسم‌ها در کپسول‌هایی است که به راحتی قابل بلع هستند و فلور روده را تغییر می‌دهند.
و در رابطه با بهبودی پس از سکته مغزی، دکتر لداس گفت در حال حاضر هیچ درمان محافظ عصبی خاصی برای جلوگیری از بدتر شدن عصبی پس از سکته وجود ندارد. وی افزود: استفاده از روش های درمانی جدید، مانند تغییرات در میکروبیوم از طریق تغییرات تغذیه ای یا پیوند مدفوع، می تواند برای بهبود تکامل پس از سکته مفید باشد.
MNT همچنین در مورد این مطالعه با دکتر رضا شهری پور، متخصص مغز و اعصاب عروقی دارای گواهی هیئت مدیره در مرکز بهداشت پراویدنس سنت جان در سانتا مونیکا، کالیفرنیا صحبت کرد. او می گوید که برچسب سکته مغزی کریپتوژنیک برای 30 تا 35 درصد موارد سکته مغزی استفاده می شود که علت مشخصی برای این بیماری وجود ندارد.
او توضیح داد: «ما نمی دانیم علت چیست و بیمار هیچ گونه بیماری آترواسکلروز یا منبع قلبی ندارد. اگر باور کنیم که التهاب این نوع میکروب‌ها در روده می‌تواند منبع التهاب باشد، دلیلی برای آن نوع سکته داریم».
علاوه بر این، دکتر شهری پور گفت: «موارد سکته مغزی مکرر در افرادی که داروهای ضد پلاکتی یا داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند، وجود دارد.»
او افزود: «اگر یک عامل خطر میکروبیوم در روده وجود داشته باشد، اگر بتوانیم قبل از سکته‌ی دیگر آن را برطرف کنیم، می‌توانیم (عود) سکته را در آینده کاهش دهیم.»
